Afazi Nedir?

31.08.2020 16:07:42 | Edinilmiş Dil Bozukluğu | 687 Okunma

Afazi, genellikle inme sonucunda ortaya çıkan bir edinilmiş dil bozukluğudur. Beynimiz iki loptan-sağ ve sol- oluşmaktadır. Dil becerileri beynin sol yarısında yer alır. Beyninizin o tarafındaki hasar, dil bozukluklarına yol açabilir. Beyninizin sağ tarafındaki hasar, zayıf dikkat veya hafıza gibi başka sorunlara neden olabilir. 

Afazi anlamanızı, konuşmanın akıcılığını, okumanızı veya yazmanızı zorlaştırabilir. Sizi daha az akıllı yapmaz veya düşünme biçiminizle ilgili sorunlara neden olmaz. Beyin hasarı, afazi ile birlikte başka sorunlara da neden olabilir örneğin; dizartri gibi. Apraksi ile de birlikte görülebilir. Apraksiye sahip iseniz; kelimeleri söylemek için artikülatör organlarınızı düzgün şekilde planlayamadığınızdan doğru şekilde hareket ettirmekte güçlük çekebilirsiniz. Disfaji adı verilen yutma problemleriniz de olabilir.

Afazi Belirtisi

Afazi bir dizi farklı soruna yol açabilir. 

Konuşma, anlama, okuma ve yazmada sorun yaşayabilirsiniz.

Konuşma:

• Söylemek istediğiniz kelimeleri düşünmekte zorluk çekebilirsiniz.
• Yanlış kelimeyi söylebilirsiniz. Bazen “tavuk” yerine “balık” gibi ilgili bir şey söyleyebilirsiniz. Veya “top” için “radyo” gibi pek anlamlı olmayan bir kelime söyleyebilirsiniz.
• Kelimelerdeki sesleri değiştirebilirsiniz. Örneğin; bulaşık makinesi yerine mulaşık bakinesi diyebilirsiniz.
• Anlamsız kelimeler kullanabilirsiniz.
• Uzun cümleler kurmakta zorlanabilirsiniz. Tek sözcükler daha kolay olabilir.
• Anlamsız ve anlamlı kelimeleri aynı cümle içerisinde kullanabilirsiniz. 

Anlama:

• Diğer insanların söylediklerini anlamayabilirsiniz. Bu durum birileri sizinle çok hızlı konuştuğunda gerçekleşebilir. Daha uzun cümlelerle de daha fazla sorun yaşayabilirsiniz.
• Gürültülü olduğunda veya bir grup içerisinde başkalarının ne dediğini anlamakta zorlanabilirsiniz.
•  Şakaları anlamakta güçlük çekebilirsiniz.

Okuma Ve Yazma:

Aşağıda konularda sorun yaşayabilirsiniz.

• Formları, kitapları ve bilgisayar ekranlarını okumak.
• Cümle yazarken kelimeleri hecelemek ve bir araya getirmek.
• Matematik işlemi yaparken sayıları kullanmak. Örneğin; zamanı söylemek, para saymak veya toplayıp çıkarmak zor olabilir.

Afaziye çoğunlukla inme neden olur. Bununla birlikte, her tür beyin hasarı afaziye neden olabilir. Bu, beyin tümörlerini, travmatik beyin hasarını ve zamanla kötüleşen beyin hasarlarını içerir.

Afazi Değerlendirmesi:

Konuşmakta veya insanların ne dediğini anlamakta güçlük çekiyorsanız bir doktora görünmelisiniz. Doktor, sorununuz için tıbbi bir neden olup olmadığını belirleyecektir. Dil ve Konuşma Terapisti -DKT- ise , konuşma ve dil becerilerinizi test edecektir. DKT size sahip olduğunuz problemleri ve ne üzerinde çalışmak istediğinizi soracaktır. DKT aşağıda yazılan maddeleri içeren bir değerlendirme yapar. 

• İşitsel anlama yani kelimeleri, soruları, yönergeleri ve hikayeleri anlama.
• Konuşmanın akıcılığını değerlendirme. Kelime ve cümle söyleme. Dil ve Konuşma Terapisti aynı zamanda size kelimeler ve cümleler de yazdırabilir. Ayrıca kısa hikayeler okuyabilir ve bunlarla ilgili soruları cevaplayabilirsiniz.
• Konuşmakta zorlandığınızda fikirlerinizi paylaşmanın başka yollarını bulma. Bu yollar ; işaret etmeyi veya başka hareketleri kullanmayı ve resim çizmeyi içerebilir.

Afazi Terapisi:

Dil bozuklukları üzerinde çalışmanın birçok yolu vardır. Alacağınız terapi türü ne istediğinize ve neye ihtiyacınız olduğuna bağlıdır. Bir DKT ile kendi başınıza veya küçük bir grupta çalışabilirsiniz. Ailenizin terapinizin bir parçası olmasını isteyebilirsiniz Aileniz DKT ile öğrendiğiniz becerileri evde kullanmanıza yardımcı olabilir. Sosyal aktiviteler için bir destek grubuna üye olabilirsiniz.

Birden fazla dil konuşuyor musunuz? Bir dilde daha iyi konuşabilir ve diğerinde daha fazla sorun yaşayabilirsiniz ya da her ikisinde de sorun yaşayabilirsiniz. Mümkünse her iki dili de konuşan bir DKT ile çalışmalısınız.

Ağır vakalarda, soruları yanıtlamanın veya insanlara ne istediğinizi söylemenin başka yollarını bulmanız gerekebilir. Bunlar basit el hareketlerini, yazı yazmayı, harfleri veya resimleri işaret etmeyi veya bilgisayar kullanmayı içerebilir. Bu, arttırıcı ve alternatif iletişim veya AAC’dir. 

DKT, hedefiniz buysa, işe veya okula geri dönmeye hazırlanmanıza yardımcı olabilir. İşinizi yapma şeklinizi değiştirmeniz gerekebilir veya iletişim kurmanıza yardımcı olacak özel ekipmana ihtiyacınız olabilir. Dil ve Konuşma Terapisti, bu değişiklikleri yapmak için patronunuz veya öğretmenlerinizle birlikte çalışabilir.

https://www.asha.org/public/speech/disorders/Aphasia/